Cryptorchidie

N.B. De teksten van onze hand-outs worden vervaardigd aan de hand van niet alleen wetenschappelijke literatuur, maar ook van onze eigen inzichten op basis van persoonlijke ervaringen. Daarom kan de informatie voor een deel afwijken van de gangbare literatuur

WAT IS CRYPTORCHIDIE?
Cryptorchidie is een moeilijk woord voor het niet ingedaald zijn van één of beide testikels. Het is één van de meest voorkomende afwijkingen in de ontwikkeling van het geslachtsapparaat bij mannelijke dieren. Bij katten is de afwijking vrij zeldzaam (0,7 %), maar bij honden komt het regelmatig voor (rasafhankelijk 0,8 tot 11 %).

Normaal gesproken dalen de testikels vanuit de buikholte, via het lieskanaal af naar de balzak binnen 10 dagen na de geboorte. Beide testikels moeten eigenlijk al in de balzak aanwezig zijn op 8 weken leeftijd, maar over het algemeen wordt de definitieve diagnose pas gesteld op 6 maanden leeftijd. Er zit dus nogal wat variatie in de tijd die er voor het afdalen staat, en het komt dus voor dat ook na 8 weken de balletjes nog kunnen indalen. Als op de leeftijd van een half jaar één of beide balletjes niet ingedaald zijn, mag aangenomen worden dat dit ook niet meer zal gebeuren.
Bij honden zien we het vaker bij de kleine rassen zoals Poedels, Yorkshire Terriers, Tekkels, Chihuahua's, Maltesers, Dwerg Schnauzers en Shelties. We zien cryptorchidie vaker bij raskatten dan bij `gewone katten'. Men denkt daarom aan een bepaalde erfelijkheidsgraad, maar de exacte wijze van overdracht is nog niet bekend. Dieren met cryptorchidie worden in ieder geval wel uitgesloten van de fokkerij.

Er bestaan zoogdieren waarbij cryptorchidie normaal is. Bij vrijwel alle zeezoogdieren met hun gestroomlijnde vorm bevinden de teelballen zich in de buikholte. Ook olifanten en nijlpaarden zijn levenslang cryptorch. Bij soorten waarbij normaliter beide teelballen voor de volwassenheid afdalen naar de balzak, waaronder o.a. honden, katten en konijnen, geldt dat beiderzijds cryptorche mannetjes onvruchtbaar zijn. De wat lagere temperatuur in de balzak is namelijk essentieel voor een optimale spermavorming. Een teelbal die zich in de buikholte bevindt, waar hogere (lichaams)temperaturen heersen, kan dus geen goede spermacellen maken.
OORZAKEN

Oorzaak van cryptorchidie kan een vormafwijking in het lieskanaal (dit is een opening in de buikholte) zijn. Door dit lieskanaal moet de bal namelijk afdalen naar de balzak. Ook zou een hormonale stoornis cryptorchidie kunnen veroorzaken. Ten slotte kan de bindweefselstreng, die vanaf de onderkant van de teelbal door het lieskanaal naar de balzak loopt, op een verkeerde wijze uitgroeien. Al deze abnormaliteiten kunnen genetisch bepaald zijn.
OPEREREN OF NIET?

Rondom het onderwerp cryptorchidie bestaat een aantal indianenverhalen. Vroeger werd gedacht dat de niet ingedaalde bal(len) die in de buikholte waren achtergebleven, een verhoogde kans op kwaadaardige ontaarding zouden hebben. Gedacht werd dat door de hogere temperatuur in de buik de kans op testikeltumoren zou vergroten. Daarnaast werd gedacht dat door een overmatige hormoonproductie de dieren sneller agressief zouden worden.
Uit wetenschappelijk onderzoek is al een aantal jaren geleden gebleken dat de achtergebleven testikels in de buikholte absoluut niet een verhoogde kans op kwaadaardige testikeltumoren geeft. Het standaard preventief, middels een operatie, verwijderen van deze binnenballen is dus volledig onzinnig! Een operatie zorgt zelfs alleen maar voor meer risico op andere complicaties: de narcose brengt altijd een risico met zich mee en de chirurgie ook. Dus daarom dienen we alleen te opereren als het diergeneeskundig verantwoord is en dat is bij cryptorchidie dus niet het geval.

Alleen als een eigenaar de hond om andere redenen graag wil laten castreren of als er toch sprake is van een goed- of kwaadaardige tumor zal(zullen) dus ook de binnenbal(len) verwijderd dienen te worden, waarmee we dus een ingrijpendere (buik)operatie moeten uitvoeren.
Het kan bij een cryptorch dier voorkomen dat de niet ingedaalde testikel niet in de buik is achtergebleven, maar dat hij in het lieskanaal is blijven hangen. In dit geval kan de testikel door de lokalisatie voor problemen zorgen of zelfs afgekneld raken. In dat geval kan het nodig zijn deze testikel te verwijderen.

HOMEOPATHIE
Omdat we liever geen hormonen toedienen, zeker niet op jeugdige leeftijd, uit angst voor nare bijwerkingen, en, door vroegere ervaringen weten, dat de hormonen ook geen effect hebben, zijn er sinds jaar en dag pogingen gedaan om met homeopathie alsnog een afdaling van de testikels te bewerkstelligen. Onder het motto: `baat het niet, schaadt het niet', hebben talloze fokkers en eigenaren van pups cryptorchidie behandeld met homeopathie. Aan de hand van de resultaten van een grote hoeveelheid behandelingen door de vele jaren heen, durven wij te stellen, dat in veel gevallen (en zeker niet in alle!) homeopathie effect heeft. Het is dus dubbel en dwars te moeite waard om een homeopathische behandeling uit te voeren. Een redelijke kans, zonder nare bijwerkingen.

De ervaring leert wel, dat we vroeg moeten beginnen met de behandeling, bijvoorbeeld op de leeftijd tussen 2 - 3 maanden. Na 6 - 7 maanden is er weinig kans, dat het middel nog iets doet. De kuur duurt 6 weken, en, kan indien nodig, nog 6 weken langer gegeven worden.
De middelen zijn Pulsatilla pratensis D3 en Cimicifuga racemosa D3, beide in druppelvorm (dus niet in korrel of tablet!!!), elk 3 x daags 5 druppels.

Deze middelen worden ook toegepast bij de teef die niet vruchtbaar is. Het hormonale basisprincipe voor de ontwikkeling van weefsel dat zaadcellen produceert en tevens zorgt voor de rijping van de zaadcellen zelf, is gelijk aan het hormonale mechanisme, dat zorgt voor de ontwikkeling van weefsel dat eicellen produceert en tevens zorgt voor de rijping van de eicellen zelf.
We vinden de beide middelen in de MacSamuel serie in MacSamuel Vruchtbaar 1 (Pulsatilla pratensis D3) en MacSamuel Vruchtbaar 2 (Cimicifuga racemosa D3); in het laatst genoemde preparaat zit het weerstandsverhogende middel Echinacea purpurea OER.

top